कुतूहल : पंचतारांकित भाज्या व फळे

सध्याच्या जागतिकीकरणाच्या काळात पारंपरिक भारतीय पिकांबरोबरच शेतकरी इतर काही नावीन्यपूर्ण पिकांची लागवड करू शकतात. यांमध्ये पंचतारांकित भाज्यांचा विचार केला जाऊ शकतो. 
परकीय देशात मुख्यत्वेकरून युरोप खंडात व पूर्वेकडील देशात या भाज्यांचा वापर जेवणात केला जातो. बदलत्या जीवनशैलीनुसार हल्ली जेवणात पास्ता, पिझ्झा इ. पदार्थाचाही समावेश केला जात असल्याचे दिसते. या पदार्थामध्ये मुख्यत्वे वापरल्या जाणाऱ्या भाज्यांचा व जेवणानंतर दिल्या जाणाऱ्या फळांचा समावेश हा पंचतारांकित भाज्या व फळे म्हणून केला जातो.
उपलब्ध असलेल्या तंत्रज्ञानामुळे आता शेतकरी अशा अधिक उत्पन्न देणाऱ्या व निर्यातमूल्य असलेल्या या भाज्यांची लागवड करू शकतो. मुख्यत्वे पॉलीहाऊस अथवा ग्रीनहाऊस शेडनेट वा मातीविरहित शेती (हायड्रोपॉनिक्स), भिंतीच्या आधाराने केलेली लागवड, स्पेस फार्मिंग, व्हर्टनिल व्हाल्व याद्वारेही लागवड केली जाऊ शकते.
कोबीसारखा असणारा आइसबर्ग, पॅकचाव, काकडीसारखी असणारी झुकिनी, फुलकोबीसारखी दिसणारी हिरवी ब्रोकोली, लालसर जांभळ्या रंगाचा पानकोबी, आकाराने छोटे असणारे चेरी टोमॅटो, छोटे बेबीकॉर्न यांचा समावेश या भाज्यांमध्ये होतो. यातील काही भाज्या कच्च्या कोशिंबिरीच्या रूपात, तर काही वाफवून वापरल्या जातात. ड्रॅगन फ्रुट, मोठी लाल द्राक्षे यांचीही लागवड शेतकरी करू शकतात.
याचबरोबर या पदार्थात वापरल्या जाणाऱ्या पार्सली, रोझमेरी, मिंट अशा काही मसाल्यांचीही लागवड करता येते. अशी निर्यातक्षम उत्पादने आपण जर आपल्याच देशात उत्पन्न केली, तर आपण काही प्रमाणात परकीय उत्पन्न वाचवू शकतो. पणन व्यवस्थापनाच्या दृष्टीने काही सहकारी संस्था अथवा काही शेतकरीच हा माल निर्यात करतात. आपल्या देशात उपलब्ध असणारे पंचतारांकित हॉटेल, साखळी उत्पादक संस्था, अन्नपूर्णा, मॅक्डोनाल्ड, पिझ्झाहट, मोठे कॅटर्स इ. संभाव्य ग्राहकही आपण बांधून ठेवू शकतो. 
अशा पंचतारांकित फळे व भाज्यांचे उत्पादन घेतल्यास काही शेतकऱ्यांना तरी नक्कीच फायदा होऊ शकतो
– स्मिता जाधव (ठाणे)
मराठी विज्ञान परिषद, 
वि. ना. पुरव मार्ग,  चुनाभट्टी,  मुंबई २२  
office@mavipamumbai.org